Rotterdam schakelt naar 30 km/u: een ingewikkelde puzzel

Rotterdam is volop bezig met de mobiliteitstransitie. Het verlagen van de maximumsnelheid naar 30 km/u op veel wegen in de stad is een belangrijke ontwikkeling en is een onderdeel van de bredere Rotterdamse Mobiliteitsaanpak: een betere bereikbaarheid en veiligheid in de groeiende stad. “We willen ruimte maken voor gezonde, actieve manieren van verplaatsen en het aantal korte autoritten terugdringen,” zegt Hans Baggerman, verkeerskundige bij de gemeente Rotterdam.

GOW30

Hans Baggerman

De keuze om op 115 straten in Rotterdam de snelheid te verlagen naar 30 km/u vanaf 1 september 2025 komt niet uit de lucht vallen. “Mobiliteit in een stad is een puzzel van belangen,” vertelt Baggerman. Het gaat daarbij om zogeheten gebiedsontsluitingswegen (GOW30), waar 50 km/u nu nog de norm is. Deze selectie is gebaseerd op factoren zoals verkeersfunctie, omgevingskenmerken en de rol van deze wegen voor hulpdiensten en openbaar vervoer. Grote invalswegen zoals de Laan op Zuid en de Maastunnel blijven 50 km/u, omdat die wegen belangrijke verkeersaders zijn voor de stad,” legt Baggerman uit. “Maar op stadsstraten als de Beukelsdijk, met veel woningen en oversteekpunten, verlagen we de snelheid naar 30 km/u voor meer veiligheid.”

Het traject is niet eenvoudig, vooral omdat veel partijen betrokken zijn. “Het was soms schaken op meerdere borden tegelijk,” geeft Baggerman toe. “Voor hulpdiensten bijvoorbeeld blijven de primaire aanrijroutes op 50 km/u vanwege de vereiste aanrijtijden. Maar op sommige wegen moeten we toch kiezen voor 30 km/u, ook al zijn er conflicterende belangen.”

Participatie en draagvlak

De gemeente Rotterdam hecht veel waarde aan participatie. De wijkraden en bewoners zijn op meerdere momenten betrokken bij het proces. “We hebben eerst de aanleiding en doelstellingen van 30 km/u besproken met de wijkraden,” vertelt Hans. “Daarna werd de uitwerking gepresenteerd en kregen bewoners de mogelijkheid hun mening te geven. Dit leidde zelfs tot extra toevoegingen aan de lijst met straten die naar 30 km/u gaan.

Daarnaast is het draagvlak onder Rotterdammers onderzocht via enquêtes door de Erasmus Universiteit en de gemeente zelf. Uit beide onderzoeken bleek dat 62% van de inwoners de invoering van 30 km/u steunt op veel straten. Baggerman ziet dit als een belangrijke bevestiging van de plannen: “De positieve reacties geven aan dat we op de goede weg zitten. Mensen begrijpen dat een lagere snelheid bijdraagt aan de veiligheid en leefbaarheid van de stad.”

Uitdagingen en kansen

Hoewel er veel enthousiasme is voor de plannen, zijn er ook uitdagingen. “Voor grote steden zoals Rotterdam is het een intensief traject, vooral vanwege de landelijke discussie over de opzet van de GOW30,” legt Hans uit. “Het is belangrijk om eenheid en uniformiteit te creëren in de inrichting van het wegennet, zodat het voor weggebruikers duidelijk en herkenbaar is, en verkeersveiliger uiteraard.”

Naast de fysieke aanpassingen is gedragsverandering daarbij een grote uitdaging. “Hoe meer wegen naar 30 km/u gaan, hoe duidelijker dit voor de gebruikers wordt. Maar we zijn ook afhankelijk van handhaving en het gedrag van automobilisten zélf.” Baggerman benadrukt dat gedragsbeïnvloeding misschien wel de sleutel is om het succes van deze verandering te waarborgen.

Tips

Rotterdam staat niet alleen in de uitdaging om het wegennet veiliger te maken. Veel andere Nederlandse gemeenten werken aan vergelijkbare projecten. Hans: “Probeer de opzet zo integraal mogelijk aan te pakken, binnen de mobiliteitssector, maar ook daarbuiten. Leg vooraf goed vast welke eisen er zijn vanuit hulpdiensten, openbaar vervoer, fietsers en automobilisten. Zo ontstaat er een helder beeld van wat er mogelijk is.”

Daarnaast benadrukt hij het belang van kennisdeling. “We staan aan het begin van deze transitie, dus deel ervaringen en leer van elkaar via de beschikbare kennisplatforms.” Zo kunnen steden elkaar versterken in de gezamenlijke missie om veiligere, leefbaardere straten te creëren.

Op de goede weg

Met de invoering van de 30 km/u-wegen wil Rotterdam de mobiliteit veiliger, gezonder en efficiënter maken. De eerste stappen zijn gezet en de reacties zijn overwegend positief. Vanaf september 2024 ligt het ontwerp-verkeersbesluit ter inzage. Baggerman concludeert: “We zijn op de goede weg, maar we hebben nog een lange weg te gaan. We zijn pas net begonnen.”