Tag Archief van: stedelijke bereikbaarheid

Protocol voor lokaal verkeer in anderhalvemetersamenleving

De Rijksoverheid heeft het Protocol Stedelijke Mobiliteit gepubliceerd. Daarin staan uitgangspunten voor de anderhalvemetersamenleving voor het lokale verkeer en de maatregelen die wegbeheerders kunnen nemen. Gemeenten kunnen fietsers meer ruimte geven of een straat bij een school tijdelijk sluiten voor autoverkeer.

In verband met de versoepeling van beperkende maatregelen in het kader van COVID-19 heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het Protocol Stedelijke Bereikbaarheid gepubliceerd. Daarin staat een set van uitgangspunten en maatregelen voor gemeenten voor de bereikbaarheid binnen de steden en woonkernen binnen de context van de anderhalvemetersamenleving. Het document richt zich met name op de situatie rondom de basisscholen, kinderopvang en sportverenigingen.

De Rijksoverheid raadt gemeenten aan om afspraken te maken met scholen en sportverenigingen over tijdstippen, routes en bestemmingen. Daarnaast kunnen gemeenten tijdelijke verkeersmaatregelen nemen, zoals het afsluiten van een straat voor het autoverkeer bij een school gedurende de haal- en brengtijden, of op bepaalde plekken een fietspad verbreden. Verder worden in het protocol uniforme communicatieboodschappen meegegeven aan de wegbeheerders.

Het protocol is het resultaat van overleg met vertegenwoordigers van lokale overheden, kennisinstellingen en belangenorganisaties. Het GNMI blijft actief betrokken bij dit proces.

Het CROW-Fietsberaad heeft onlangs in samenwerking met onder meer het GNMI een overzicht opgesteld van maatregelen die gemeenten kunnen nemen rondom scholen met daarbij de juridische context. Gemeenten worden opgeroepen hun ervaringen te blijven delen via het GNMI-Netwerk. Deze informatie delen we rechtstreeks met het CROW voor actualisatie van de de publicatie.

GNMI Intergemeentelijk Verkeersoverleg over vrachtwagenheffing, klimaatakkoord en financiering van mobiliteitsbeleid

Ieder kwartaal komt het GNMI Intergemeentelijk Verkeersoverleg bijeen om landelijke strategische mobiliteitsthema’s te bespreken. Het GNMI en de VNG gebruiken de input uit deze overleggen voor de strategische positionering van gemeenten. In dit artikel worden enkele onderwerpen uit de afgelopen bijeenkomsten uitgelicht. 

Vrachtwagenheffing: goed afbakenen werkingssfeer en monitoring

het regeerakkoord Rutte-III is de afspraak opgenomen dat er een vrachtwagenheffing wordt ingevoerd. De regering wil dit middel inzetten om de afspraken rondom het verhaal van maatschappelijke kosten van het weggebruik door de logistieke sector te harmoniseren. In omliggende landen bestaat er al een vrachtwagenheffing. De regering wil het opgehaalde geld terugsluizen naar de sector, zodat er geïnvesteerd kan worden in verduurzaming en innovatie. Het Rijk heeft actief bij gemeenten geïnventariseerd welke aandachtspunten er voor gemeenten bij de invoering van de heffing relevant zijn. Tijdens het Intergemeentelijk Verkeersoverleg is meegegeven dat er goed moet worden bekeken op welke wegen de heffing wordt opgelegd, vanwege verkeersveiligheid, doorstroming en het voorkomen van sluipverkeer. Gemeenten vinden het ook belangrijk dat de maatregel goed wordt gemonitord op effecten.

Concept-klimaatakkoord en mobiliteitsbeleid

In het Concept-klimaatakkoord wordt gestreefd naar een reductie van de CO2-uitstoot door mobiliteit met minimaal 7,3 Megaton per jaar. In het concept-Klimaatakkoord worden enkele maatregelen geschetst: gebruik van duurzame energie, elektrificatie van het vervoer, duurzamere logistiek, inzetten op fiets, ov en deelsystemen. Er wordt ook gekeken naar beprijzing. De wetsvoorstellen vrachtwagenheffing en de mogelijkheid tot het heffen van een gedifferentieerd belastingtarief voor geparkeerde emissieloze voertuigen zijn concrete voorstellen die aansluiten bij de ambities van het concept-Klimaatakkoord.

Deze ambities zijn voor gemeenten belangrijk. Er is sprake van een wisselwerking tussen het mobiliteitsbeleid en andere gemeentelijke beleidsvelden. Zo vraagt de verduurzaming van het brandstofgebruik ook om een goede afstemming met netbeheerders en voldoende capaciteit op het elektriciteitsnetwerk. De verduurzaming van logistiek hangt samen met de invoering van zero-emissiezones, waarbij er aandacht moet zijn voor goede bevoorrading van winkelgebieden. En de verduurzaming van personenvervoer is afhankelijk van goed verkeersmanagement – vooral bij grote werkgevers – en aandacht voor integrale gebiedsontwikkeling. Gemeenten geven aan dat maatwerk, de juiste aanpak op de juiste plaats en financiële ondersteuning bijdragen aan een gedragen en succesvolle uitrol van het concept-Klimaatakkoord. Daarnaast is er ook een Europese dimensie: de EU-richtlijn Clean vehicles directive vraagt ook om een goede uitvoering en aanpak op het lokale niveau. Het GNMI verkent mogelijkheden om gemeenten hierin te ondersteunen.

Financiering van mobiliteitsbeleid

Het mobiliteitsbeleid vereist ook voldoende financiële slagkracht voor gemeenten. Het GNMI en de VNG zijn betrokken bij de verkenningen naar het Mobiliteitsfonds, dat vanaf 2030 vanuit de Rijksoverheid wordt ingezet om mobiliteitsbeleid – breder dan alleen aanleg, beheer en onderhoud – te (co)financieren. Toch leveren ontwikkelingen zoals klimaatadaptie en verkeersveiligheid nu al spanning op met de bestaande budgetten. Door een aangenkomen Kamermotie (link maken) doet de Rijksoverheid onderzoek naar de beschikbare middelen bij provincies en de vervoersregio’s voor co-financiering van lokaal mobiliteitsbeleid.

 

 

GNMI Intergemeentelijk verkeersoverleg over Nationale Omgevingsvisie en verkeersveiligheid

Vertegenwoordigers van Nederlandse gemeenten hebben in Venlo tijdens het strategisch mobiliteitsoverleg (IVO) van het GNMI advies uitgebracht over het Strategisch Plan Verkeersveiligheid en over de Nationale Omgevingsvisie. Daarnaast is stilgestaan bij de belangrijkste vraagstukken die in de gemeenten spelen op het gebied van bereikbaarheid. In het bijzonder is stilgestaan bij de logistieke opgaven rondom de ontwikkeling van Greenport Venlo. De bijeenkomst vond plaats op 29 juni 2018 in het stadskantoor van de gemeente Venlo.

Nationale Omgevingsvisie

Eind dit jaar wordt de ontwerp-Nationale Omgevingsvisie gepubliceerd. In de Nationale Omgevingsvisie beschrijft de Rijksoverheid het ruimtelijk strategische beleid voor Nederland. Ten aanzien van mobiliteit spelen onder meer de verstedelijking, de bereikbaarheid van landelijke gebieden, de klimaatopgaven en digitalisering van de samenleving een belangrijke rol. Voor het gemeentelijke mobiliteitsbeleid is de Nationale Omgevingsvisie belangrijk als nationaal kader voor het lokale mobiliteitsbeleid. Het IVO biedt aan om als gemeenten met de Rijksoverheid mee te denken over de nadere invulling van het thema mobiliteit in de Nationale Omgevingsvisie.

Strategisch Plan Verkeersveiligheid

De VNG nam de stand van zaken van het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV2030) door met het IVO. Het SPV2030 is een plan van de Rijksoverheid en koepels van decentrale overheden dat moet bijdragen aan de verbetering van de verkeersveiligheid in Nederland. Het gedrag van de verkeersgebruiker speelt hierbij een belangrijke rol. De gemeenten hebben zich in het IVO gebogen over de inhoudelijke thema’s van het SPV2030. Daarnaast is gesproken over het belang dat per regio andere prioriteiten moeten kunnen worden gesteld. Aan de andere kant is het van belang dat wegbeheerders maatregelen goed met elkaar afstemmen. Daarnaast vinden de gemeenten het belangrijk dat de handhaving in 30-kilomterzones beter wordt. Dit kan door de gemeentelijke opsporingsambtenaren meer bevoegdheden te geven en wellicht maken technische ontwikkelingen het mogelijk om in de toekomst doelgerichter in te zetten op snelheidscontrole in de woonwijken.

Ontwikkelingen in de gemeenten

De gemeenten hebben een voorstel besproken om een gezamenlijke verkenning te doen naar de belangrijkste knelpunten die gemeenten ervaren in nationale wetgeving bij het vormgeven en uitvoeren van beleid. Daarnaast hebben de gemeenten elkaar geïnformeerd over de ontwikkelingen van lokale en regionale mobiliteitsprojecten en beleidsvraagstukken. In het bijzonder is stilgestaan bij de logistieke vraagstukken die spelen bij de ontwikkeling van Greenport Venlo.

Fietsdeelapp op telefoon

Gemeenten verkennen samen hun rol in Mobility as a Service

Gemeenten hebben samen met het Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur (GNMI) een verkenning gedaan naar de rol van de gemeente in Mobility as a Service (MaaS). De bevindingen hiervan zijn gebundeld in een GNMI Kennisblad. Het biedt een overzicht van de vragen die leven en gemeenten geven elkaar tips bij het bepalen van de eigen rol. Omdat de verwachting is dat MaaS een grote vlucht gaat nemen zorgt het GNMI voor borging van kennis van gemeenten over MaaS in het GNMI-Netwerk.

Betrokkenheid bij MaaS

Gemeenten hebben onder leiding van Integraal Sustainable Solutions een verkenning gedaan naar MaaS en de rol van de gemeente. In steeds meer gemeenten worden slimme mobiliteitsdiensten geïntroduceerd en gemeenten bereiden zich voor op de uitrol van MaaS. Uit de verkenning van het GNMI blijkt dat veel gemeenten een goed beeld hebben van de mogelijkheden die MaaS biedt en welke vraagstukken daarbij komen kijken. Tegelijkertijd leeft het inzicht onder gemeenten dat het gaat om een complex concept waar organisaties goed moeten samenwerken en iedere partij de eigen rol goed in beeld heeft.

Duurzame bereikbaarheid

Tijdens de werksessies van de GNMI Themabijeenkomst MaaS en gemeenten blijkt dat de verwachtingen van MaaS uiteen lopen. MaaS kan leiden tot meer vervoersmogelijkheden, een betere toegankelijkheid van vervoersdiensten en een verduurzaming van het aanbod. Zo zouden buitengebieden beter kunnen worden ontsloten, mensen minder afhankelijk worden van het doelgroepenvervoer en kunnen mensen vaker hun auto laten staan. Daar komt bij dat meer mensen er voor gaan kiezen om gebruik te maken van deelauto’s of alternatieve taxidiensten. Minder geparkeerde auto’s leidt tot meer mogelijkheden om de openbare ruimte anders te kunnen gebruiken, duurzamere vormen van vervoer zorgt voor minder luchtvervuiling en meer mensen krijgen toegang tot mobiliteit.

Dilemma’s

MaaS heeft het dus in zich om een significante bijdrage te leveren aan de verbetering van de leefkwaliteit. Echter, gemeenten voorzien tegelijk dat op bepaalde plekken de claim op de openbare ruimte juist toeneemt. Denk bijvoorbeeld aan de parkeervoorzieningen voor fietsen bij stations. Daarnaast zal de discussie moeten worden gevoerd over de mate waarin informatie over reispatronen kunnen worden gebruikt om het vervoersaanbod en de infrastructuur hierop te kunnen aanpassen en de bescherming van gegevens van gebruikers. Voor gemeenten is het belangrijk dat de lokale maatschappelijke wensen en doelen een plek krijgen in MaaS en het vervoersaanbod toegankelijk is voor iedereen. Tegelijkertijd is het zaak dat MaaS-aanbieders de ruimte krijgen voor innovatie en lokale en landelijke regelgeving goed aansluit bij de nieuwe werkelijkheid.

Rol van de gemeente

Gemeenten zijn als wegbeheerder verantwoordelijk voor de infrastructuur, maar hebben daarnaast verantwoordelijkheden op het gebied van onder andere het milieu, zorg en werkgelegenheid. Al deze thema’s grijpen in op het lokale mobiliteitsbeleid en komen daarmee terug in de rolbepaling van de gemeente in MaaS. Daar komt nog bij dat gemeenten opdrachtgever zijn voor veel vormen van doelgroepenvervoer en daarmee ook deze vorm van vervoer kunnen ‘inbrengen’ in het MaaS-aanbod.  MaaS kan ook een oplossing zijn voor het bieden van mobiliteitsvoorzieningen bij nieuwbouw of transformatie van gebouwen naar woonfuncties. Voor gemeenten is het de kunst om de verschillende facetten van MaaS te ontleden en de eigen rol te bepalen op basis van de vraagstukken die spelen rondom een groot aantal maatschappelijke thema’s. Dát de gemeente een rol hebben in MaaS, dat lijkt evident. Maar dit kan gezien de diversiteit aan lokale maatschappelijke vraagstukken die spelen dus per gemeente verschillen.

Kennisborging

Gemeenten geven aan dat het belangrijk is dat kennis over hoe als gemeente om te gaan met een ontwikkeling als MaaS wordt geborgd. Het Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur voorziet hierin met het GNMI-Netwerk MaaS. Gemeenten kunnen ervaringen met pilots met elkaar delen, elkaar vragen stellen en samen werken aan beleidsvraagstukken. Het GNMI zorgt daarbij voor de verbinding met de CROW Kenniskring MaaS, waarin overheden kennis uitwisselen over de ontwikkeling van MaaS en de samenwerking van overheden.

GNMI Kennisblad
De rol van de gemeente in MaaS

Mobiliteitsbeleid voorbij techniek en systemen

Stel de mens centraal in het gemeentelijke mobiliteitsbeleid, in plaats van systemen en technieken. Dit betoogt Tilburgs wethouder en VOC-bestuurder Mario Jacobs in de februari-editie van VNG Magazine over duurzame steden. Lees meer

Belangenbehartiging mobiliteit en infrastructuur

Samen werken aan lokale bereikbaarheid: ons aanbod aan Nederlandse gemeenten

Samen werken aan lokale bereikbaarheid. Onder deze noemer verstuurt de VOC de komende tijd een aanbod aan Nederlandse gemeenten om zich te verenigen in een structurele belangenvereniging voor mobiliteit en infrastructuur.

De VOC wil naast openbaar vervoer en doelgroepenvervoer ook andere mobiliteitsonderwerpen gaan oppakken. Dit hebben de 26 VOC-gemeenten afgelopen januari besloten. De VOC ziet hiertoe de kans, nu mobiliteit en infrastructuur niet meer vanzelfsprekend op de agenda van de VNG staan. Gemeenten hebben nu geen landelijke speler die opkomt voor hun belangen bij mobiliteitsontwikkelingen en landelijke discussies, terwijl de druk op de lokale bereikbaarheid toeneemt. Naast onze bestaande werkzaamheden, gaan wij aan de slag met het benaderen van Nederlandse gemeenten om zich bij de VOC aan te sluiten. Daardoor kan de VOC  een rol spelen bij de belangenbehartiging en advisering van gemeenten over een breder palet aan mobiliteitsonderwerpen. Deze groei willen wij stap-voor-stap gaan uitbouwen.

De VOC start met de ondersteuning van het Intergemeentelijk Verkeersoverleg (IVO). Dit overleg was in het verleden de ambtelijke adviescommissie van de VNG. In het IVO wisselen gemeenten kennis uit over ontwikkelingen in thema’s als parkeren, fietsbeleid, verkeersveiligheid en verkeersdata. Rijksoverheid, andere overheden, kennisinstellingen en belangenorganisaties kunnen via het IVO plannen voor nieuwe regelgeving, ideeën, maar ook problematiek die zij ervaren voorleggen aan gemeenten. Het IVO opereert parallel aan de Contactgroep, het VOC-gremium waarin aangesloten gemeenten openbaarvervoeronderwerpen bediscussiëren.

Gemeenten krijgen de komende weken een aanbod van de VOC over aansluiting. Maar wie alvast wil lezen wat de VOC wil gaan doen en wat onze visie over belangenbehartiging is: lees onze informatiebrochure of kijk op onze pagina Belangenbehartiging mobiliteit en infrastructuur.

 

 

VOC breidt werkveld uit naar mobiliteit

De VOC gaat naast openbaar vervoer ook andere mobiliteitsonderwerpen ondersteunen. Hiertoe heeft het Algemeen Bestuur van de VOC onlangs besloten. Het besluit volgt op het terugtrekken van de VNG in het verkeer- en vervoersdossier. De VOC zorgt voor een structurele belangenbehartiging van gemeenten en dienstverlening voor gemeenten op het gebied van mobiliteit. Openbaar vervoer blijft daarbij een belangrijk thema, maar geleidelijk aan voegen we andere mobiliteitsonderwerpen aan het pakket toe.

De VOC start met de opname van het Intergemeentelijk Verkeersoverleg (IVO). Dit overleg was in het verleden onderdeel van het ambtelijke adviesproces van de VNG. In het IVO wisselen gemeenten kennis uit over ontwikkelingen in thema’s als parkeren, fietsbeleid, verkeersveiligheid en verkeersdata. Rijksoverheid, andere overheden en belangenorganisaties kunnen via het IVO plannen voor nieuwe regelgeving, ideeën, maar ook problematiek die zij ervaren voorleggen aan gemeenten. Het IVO opereert parallel aan de Contactgroep, het VOC-gremium waarin aangesloten gemeenten openbaarvervoeronderwerpen bediscussiëren.

De VOC gaat gemeenten die nog niet zijn aangesloten binnenkort een aanbod doen om in de toekomst ook te kunnen profiteren van de kennisuitwisseling en beleidsbeïnvloeding in het landelijke mobiliteitsbeleid.

VOC pleit op themabijeenkomst voor grotere rol gemeenten in openbaar vervoer

Op 10 juni vindt in de middag in Boxtel een themabijeenkomst plaats met als onderwerp de rol van de overheid in het collectief vervoer. De VOC zal haar standpunt over een grotere rol van de gemeente in het openbaar vervoer toelichten. De VOC krijgt daarbij ondersteuning van de gemeente Breda, die de presentatie voorziet van voorbeelden uit de praktijk (onder voorbehoud). Op het programma staan tevens bijdragen van de gemeente Schiedam, de provincie Overijssel en CROW-KpVV.

De themabijeenkomst wordt georganiseerd door Movinnio, een onafhankelijke stichting die innovaties in de mobiliteit bevordert. Op de website van Movinnio is uitgebreide informatie over de bijeenkomst te vinden.